Kleszcze to niewielkie pasożyty, które potrafią wyrządzić poważne szkody zdrowotne. W Polsce ich aktywność przypada głównie na miesiące wiosenne i letnie, choć w ostatnich latach – z powodu zmian klimatycznych – są obecne niemal przez cały rok. Żyją w lasach, parkach, na łąkach, a nawet w miejskich skwerach. Ich ukąszenie może prowadzić do poważnych chorób, takich jak borelioza czy kleszczowe zapalenie mózgu. Jak skutecznie chronić się przed kleszczami? Oto najważniejsze zasady.
Sprawdź również: Kleszczowe zapalenie mózgu – poważne zagrożenie zdrowia
Odpowiedni ubiór to podstawa
Odpowiedni ubiór to podstawowy i skuteczny sposób ochrony przed kleszczami, szczególnie podczas spacerów po lesie, działce czy parku. Najlepiej nosić długie spodnie oraz koszulę z długim rękawem, a także wybierać jasne ubrania, na których łatwiej dostrzec pasożyta. Dodatkowo warto włożyć nogawki spodni w skarpetki – ogranicza to kleszczom dostęp do odkrytej skóry i zmniejsza ryzyko ukąszenia.
Pamiętaj! Po każdej wizycie na łonie natury dokładnie obejrzyj ciało – swoje i dzieci. Kleszcze najczęściej wbijają się w:
- pachwiny,
- zgięcia łokci i kolan,
- okolice uszu i karku,
- skórę głowy.
Im szybciej kleszcz zostanie usunięty, tym mniejsze ryzyko zakażenia.
Stosuj repelenty na kleszcze
Preparaty odstraszające kleszcze (zawierające np. DEET, ikarydynę lub olejki eteryczne) znacząco zmniejszają ryzyko ukąszenia. Warto wybierać produkty przebadane dermatologicznie i przeznaczone do stosowania na skórę. U dzieci stosuj wyłącznie repelenty dopuszczone dla ich wieku.

Unikaj wysokich traw i zarośli
Kleszcze najczęściej czają się na wysokości 30–100 cm nad ziemią. Wybierając się na spacer:
- trzymaj się wydeptanych ścieżek,
- unikaj siadania bezpośrednio na trawie,
- nie wchodź w gęste krzewy.
Zaszczep się przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu
To jedyna choroba odkleszczowa, przeciw której istnieje szczepionka. Szczególnie zaleca się ją osobom:
- spędzającym dużo czasu na świeżym powietrzu,
- mieszkającym na terenach endemicznych (np. Mazury, Podlasie),
- pracującym w lasach, ogrodach czy rolnictwie.
Szczepienie składa się z trzech dawek i daje wieloletnią ochronę.
Naturalne metody odstraszania kleszczy
Naturalne metody odstraszania kleszczy mogą być skutecznym uzupełnieniem profilaktyki, zwłaszcza w sezonie letnim. Wśród nich szczególnie wyróżniają się olejki eteryczne – olejek z eukaliptusa cytrynowego, lawendowy oraz z drzewa herbacianego wykazują właściwości odstraszające te pasożyty. Dodatkowo, warto rozważyć zasadzenie w ogrodzie wrotyczu pospolitego, którego intensywny zapach również może zniechęcać kleszcze do zbliżania się do naszego otoczenia.
Choć naturalne środki nie zastąpią profesjonalnych repelentów, mogą być dobrą opcją dla osób preferujących łagodniejsze, ekologiczne rozwiązania.
Jak bezpiecznie usunąć kleszcza?
Aby bezpiecznie usunąć kleszcza, należy działać szybko i ostrożnie. Użyj pęsety lub specjalnego przyrządu do usuwania kleszczy i chwyć pasożyta jak najbliżej skóry, następnie wyciągnij go stanowczym ruchem pionowo w górę – bez skręcania. Nie smaruj kleszcza tłuszczem, alkoholem ani innymi substancjami, ponieważ może to spowodować, że wprowadzi do organizmu więcej drobnoustrojów. Po usunięciu dokładnie zdezynfekuj miejsce ukłucia i przez kilka tygodni obserwuj skórę – jeśli pojawi się rumień, obrzęk lub objawy ogólne, skonsultuj się z lekarzem.
Powyższy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady medycznej. W przypadku ukąszenia przez kleszcza lub wystąpienia niepokojących objawów, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
To również może Cię zainteresować: