W ostatnich latach coraz częściej docierają do opinii publicznej niepokojące informacje o pojawianiu się w Polsce obcych gatunków kleszczy, w tym tzw. kleszczy afrykańskich. Zjawisko to budzi uzasadnione obawy, ponieważ niektóre z tych gatunków mogą przenosić groźne choroby, których wcześniej nie odnotowywano na terenie naszego kraju. Czy faktycznie mamy do czynienia z nowym zagrożeniem dla zdrowia ludzi i zwierząt?
To również może Cię zainteresować Kleszcze w Polsce – jak się chronić przed ukąszeniem?
Hyalomma marginatum – egzotyczny gość z południa
W 2023 roku naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu potwierdzili obecność Hyalomma marginatum – kleszcza afrykańskiego – w Polsce. Gatunek ten, pochodzący z obszarów Afryki Północnej, Azji i południowej Europy, charakteryzuje się dużymi rozmiarami (do 2 cm) i znacznie większą ruchliwością niż nasze rodzime kleszcze. Może aktywnie podążać za swoim żywicielem, co czyni go szczególnie groźnym.
Zagrożenia dla zdrowia – wirus CCHF i inne patogeny
Największe zagrożenie związane z Hyalomma polega na tym, że jest on wektorem wirusa gorączki krwotocznej krymsko-kongijskiej (CCHF) – jednej z najgroźniejszych chorób wirusowych przenoszonych przez kleszcze. Dotychczas w Polsce nie odnotowano przypadków tej choroby, ale sama obecność potencjalnego nosiciela wirusa wzbudza niepokój epidemiologów. Dodatkowo, kleszcze te mogą przenosić inne bakterie, wirusy i pasożyty, wcześniej niespotykane w naszym klimacie.
Zmiany klimatu sprzyjają ekspansji
Pojawienie się egzotycznych kleszczy w Polsce to efekt zmian klimatycznych. Coraz łagodniejsze zimy i wzrost średnich temperatur sprzyjają ich przeżyciu i adaptacji. Duże znaczenie ma również globalizacja – transport zwierząt, rosnąca turystyka i migracje ptaków umożliwiają przenoszenie pasożytów na ogromne odległości.
Jak się chronić przed egzotycznymi kleszczami?
Dla przeciętnego mieszkańca Polski oznacza to konieczność zwiększenia czujności i świadomości. Warto:
- unikać wysokiej trawy i zarośli,
- nosić długą odzież podczas spacerów po lesie,
- stosować repelenty przeciwko kleszczom,
- po powrocie do domu dokładnie sprawdzać skórę.
Służby sanitarne i lekarze powinni być przeszkoleni w rozpoznawaniu egzotycznych chorób odkleszczowych, które mogą wkrótce stanowić realne zagrożenie.
Choć pojedyncze przypadki występowania kleszczy afrykańskich w Polsce nie są jeszcze powodem do paniki, to jednak stanowią sygnał ostrzegawczy. Monitoring, badania naukowe i edukacja społeczeństwa będą kluczowe, by skutecznie reagować na pojawiające się zagrożenia biologiczne.
Powyższy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady medycznej. W przypadku ukąszenia przez kleszcza lub wystąpienia niepokojących objawów, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Sprawdź również: Kleszczowe zapalenie mózgu – poważne zagrożenie zdrowia
